 Kronika honetan Frantziako Kultura eta Komunikazio Ministerioak publikatzen duen herrialdeko hizkuntzei buruzko urteroko txostenari interesatzen natzaio erregularki. Aldi honetan, eskualdeetako hizkuntzak bazter utziz, azken txostenean aurkeztu den frantsesaren aldeko politika aztertuko dugu: Parlamentuarentzako frantses hizkuntzaren erabilerari buruzko txostena 2011.
Lehen zatian frantsesaren egoera nazio-mailan azaltzen du txostenak eta bigarrenean haren egoera nazioarteko erakundeetan, Europar Batasunaren eta Nazio Batuen Erakundearen instituzioetan bereziki. Haren 240 orrialde laburbiltzea ezinezkoa da. Ondorioz, alderdi batzuk baizik ez ditugu azpimarratuko frantsesaren aldeko politika horren espiritua agerrarazteko.
Eleaniztasunaren errealitatearen ezagutzaren garrantzia azpimarratzen da lehen atalean, frantsesarendako eleaniztasuna erronka estrategikoa dela erranez. Bigarrenean legezko markoaren aplikazioa azaltzen da, Konkurrentziaren, Kontsumoaren eta Iruzurren Errepresioaren Zuzendaritza Nagusiaren lana, besteak beste. Horrek 1994ko Frantsesaren erabilerari buruzko legearen aplikazioa zaintzen du, lege-hausteak bilatzen eta zigortzen ditu. Bistan da euskarak Hegoaldean ere horrelako lege babes mailarik ez daukala. Hirugarren atala Frantsesa ezagutzen ekoizpenaren eta transmisioaren erdian kokatzea deitzen da. Adibidez, ingelesak unibertsitatean eta ikerkuntzan duen lekua eztabaidatzen da. Nola lagundu frantses pentsamenduaren hedatzea? Hori euskarak ere ezagutzen duen erronka bat da. Itzulia ez bada, ikertzaileen lana isilpeko egoten da mundu mailan. Ondoko atalak frantsesaren menderatzea aztertzen du eta nola frantsesaren ikaskuntza immigranteak integratzeko faktorea den. Hor ere, baldintza eta gizarte-testuinguru ezberdinetan, Euskal Herrian integratzeko eragileetatik bat dugu euskararen ezagutza. Bosgarren atalean frantsesaren garapena unibertso numerikoan eta haren beharrezkotasuna azaltzen da. Euskararen beste erronketako bat. Seigarren atala Hizkuntza-aniztasuna lagundu deitzen da. Bertan, eskualdeetako hizkuntzak azaltzen dira. Zortzi orrialde eskaintzen zaizkie itsasoz haraindikoak kontuan hartuz.
So egin dezagun orain nola ikusten duen frantses gobernuak Frantziatik kanpoko frantsesaren aldeko politika. Lehen zatian Europako Batasunean frantsesak duen lekua aztertzen da, frantsesa 23 hizkuntza ofizialetatik bat delarik. Euskara horietan ez dago. Batzordean frantsesa erabilia da ahozkoan, baina idazkietan ingelesa erraz nagusitzen da. Kontseiluan ere, baina itzulpena segurtatua da. Parlamentuan ingelesa lan-hizkuntza nagusia da, gero eta gehiago. Instituzioen webguneetan frantses bertsioa ez beti ingelesezkoa bezain osoa. Hala ere, Europako Batasunaren Justizia Auzitegiaren webgunearen frantses bertsioa oso-osoa da, erabakitze-hizkuntza frantsesa baita.
Frantziaren eta Frankofoniaren ekintza atalean informazio eta babesle gailua aurkezten da, bereziki Europako Batasunean frantsesaren erabileraren higadura oztopatzeko.
Nazio Batuetan, frantsesa, ingelesa bezala, lan-hizkuntza izanik ere 1946. urteaz geroztik, egonezin arrazoi asko aipatzen da. Baina, oro har, bere eragina ahultzen baldin bada ere, frantsesa nazioarteko hizkuntzetatik bat egoten da. Euskara tokiko hizkuntza dugu.
Azken atalak Frantsesaren promozioa munduan izena du. Hor ere Frantziaren ahalmenak eta Etxepare Euskal Institutuarenak neurriz kanpokoak dira.
(JEAN-BAPTISTE BATTITTU COYOS hizkuntzalaria da)
- Estreinakoz www.gipuzkoaeuskara.net webgunean argitaratua (2012-5-18)
| | Inprimatu |
|